Czym są REACH i CLP?
Rozporządzenia REACH i CLP są zbiorem przepisów prawnych do zarządzania chemikaliami od momentu ich produkcji do chwili przekazania ostatecznemu odbiorcy, a nawet dalej, bo do momentu ich odzysku, jeżeli taki ma miejsce.
Skrót REACH jest akronimem angielskich słów: registration(rejestracja), evaluation(ocena), authorization(udzielanie zezwoleń) of chemicals(dla chemikaliów).
Jak dzielimy produkty chemiczne zgodnie z REACH?
Produkty chemiczne zgodnie z REACH można podzielić na trzy grupy:
- Substancje- pierwiastki chemiczne lub ich związki w stanie, w jakim występują w przyrodzie lub zostają uzyskane za pomocą procesu produkcyjnego, z wszelkimi dodatkami wymaganymi do zachowania ich trwałości oraz wszelkimi zanieczyszczeniami powstałymi w wyniku zastosowanego procesu, wyłączając rozpuszczalniki, które można oddzielić bez wpływu na stabilność i skład substancji
- Mieszaniny- mieszaniny lub roztwory składające się z dwóch lub większej liczby substancji
- Wyroby- przedmioty składające się z jednej albo z wielu substancji lub mieszaniny, które podczas produkcji otrzymują określony kształt, wygląd zewnętrzny lub konstrukcję decydujące o ich zastosowaniu w stopniu większym niż ich skład chemiczny
Jak dzielimy podmioty zajmujące się chemikaliami?
Podmioty zajmujące się chemikaliami dzieli się na kilka grup, a mianowicie:
- Producenci - osoby fizyczne albo prawne, które wytwarzają substancje
- Importerzy- osoby fizyczne lub prawne, które są odpowiedzialne za import (Import oznacza fizyczne wprowadzenie produktu na obszar celny Wspólnoty Europejskiej.
- Dalsi użytkownicy - osoby fizyczne albo prawne, które nie będąc producentami albo importerami używają substancji w jej postaci własnej lub jako składnika mieszaniny, podczas prowadzonej przez siebie działalności przemysłowej lub innej działalności zawodowej
- Dystrybutorzy - osoby fizyczne lub prawne, w tym osoby prowadzące handel detaliczny, które wyłącznie magazynują oraz wprowadzają do obrotu substancję w jej postaci własnej lub jako składnik mieszaniny udostępniając ją stronom trzecim.
Jakie obowiązki spoczywają na producentach i importerach?
Obowiązki wynikające z zarządzenia REACH są różne dla różnych podmiotów. Najbardziej obciążeni są producenci substancji i importerzy substancji i mieszanin. Do nich należy bowiem rejestracja w Europejskiej Agencji Chemikaliów produkowanych substancji i importowanych substancji i składników mieszanin. Importerzy mogą uniknąć procedury rejestracji zwracając się do producenta chemikaliów spoza obszaru Unii Europejskiej o wyznaczenie „wyłącznego przedstawiciela”, który przejmuje obowiązek rejestracji . Importer w takiej sytuacji jest uznawany za dalszego użytkownika, którego obowiązki są znacznie mniejsze.
Na producentach i importerach(bądź „wyłącznych przedstawicielach”) podczas procedury rejestracyjnej spoczywa obowiązek zebrania informacji na temat właściwości substancji oraz ocena bezpieczeństwa chemicznego substancji. Na podstawie tych danych producenci i importerzy muszą sporządzić Scenariusz Narażenia.
Producenci i importerzy muszą ponadto na bieżąco kontrolować ograniczenia dotyczące produkowanej czy importowanej przez nich substancji. Ograniczenia wynikają z umieszenia substancji na liście kandydackiej do załącznika XIV, umieszczeniu substancji w załączniku XIV, oraz z umieszczenia substancji w załączniku XVII.
Z umieszczeniem substancji na liście kandydackiej wiążą się pewne obowiązki uzależnione od sposobu zastosowania substancji:
- dostawca substancji z listy kandydackiej musi dostarczyć odbiorcom kartę charakterystyki
- dostawca mieszanin niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne, zawierających co najmniej jedną substancję z listy kandydackiej w stężeniu ≥ 0,1% wag. dla mieszanin niegazowych i ≥ 0,2% obj. dla mieszanin gazowych, musi dostarczyć odbiorcom, na ich żądanie, kartę charakterystyki
- dostawca wyrobów zawierających substancje z listy kandydackiej w stężeniu > 0,1% wag., musi dostarczyć odbiorcom wyrobu wystarczające informacje (którymi dysponuje) lub udostępnić je bezpłatnie na żądanie konsumenta, w terminie 45 dni od otrzymania żądania. Informacje te powinny zawierać instrukcje pozwalające na bezpieczne stosowanie wyrobu, a przynajmniej nazwę tej substancji.
- Każdy wytwórca lub importer wyrobów zawierających substancje z listy kandydackiej, w stężeniu > 0,1% wag. i ilości >1tony rocznie, musi dostarczyć Agencji informacje zgodne z art. 7 ust. 4
Umieszczenie substancji w załączniku XIV Rozporządzenia REACH związane jest z koniecznością uzyskania zezwolenia przez producenta czy importera tej substancji na jej stosowanie. Dalszy użytkownik, którego zastosowanie substancji nie zostało objęte zezwoleniem jego dostawcy, musi sam ubiegać się o zezwolenie.
Jakie są obowiązki dalszych użytkowników?
Główne obowiązki dalszych użytkowników, a więc producentów mieszanin, wyrobów czy też tylko użytkowników chemikaliów to:
- Przekazywanie informacji w górę i w dół łańcucha dostaw( w dół łańcucha dostaw poprzez przekazanie karty charakterystyki)
- Sprawdzenie zgodności stosowania substancji z warunkami opisanymi w scenariuszu narażenia
- Stosowanie w produkcji zaleceń zawartych w kartach charakterystyki i scenariuszach narażenia